ویژگیهای فرزندان کارآمد: مایه زینت خانواده
حضرت ابالحسن، علی بن الحسین، امام سجاد علیه‌السلام: اللَّهُمَّ ... وَ زَیِّنْ بِهِمْ مَحْضَرِی^‏(1) ... .⁽²⁾
خدایا به واسطه حضور فرزندان در پیش من، محضرم را زینت بخش.

(1): اگر فرزندان به واسطه صفات اخلاقی برجسته همانند آنچه امام زین العابدین علیه السلام در این دعا به آن تا اینجا اشاره فرمودند، چنان به کرامات ظاهری و باطنی رسیده باشند که دیگران از دیدن آنها لذت می برند و گاه با دیدن پدر و مادر آنها به ایشان به جهت تربیت چنین فرزندانی تبریک می گویند، قطعا اگر این فرزندان در حضور پدر و مادر باشند مایه زینت ایشان خواهند بود و پدر و مادر مخصوصا در حضور دیگران، وقتی فرزندانشان پیش آنها حضور دارند احساس سرافرازی و سربلندی می کنند برخلاف پدر و مادرهایی که فرزندان آنها مانند بقیه مردم زندگی عادی خود را دارند و به فکر دنیای خویش و اسباب بازیهای این دنیا هستند، چه برسد به فرزندانی که پدر و مادر از حضور آنها نه تنها احساس غرور و عزت که احساس شرمساری و شکست می کنند. 
(2): دعای بیست و پنجم صحیفه سجادیه امام سجاد علیه‌السلام.

ویژگیهای فرزندان کارآمد: هم کیفیت در تربیت و هم فرزند زیاد
حضرت ابالحسن، علی بن الحسین، امام سجاد علیه‌السلام:اللَّهُمَّ ... وَ کَثِّرْ بِهِمْ عَدَدِی⁽¹⁾ ... . ⁽²⁾‏
خدایا تعداد مرا به واسطه فرزندان زیاد گردان.
          

---

(1): آنچه تا به حال ذکر شد و بعد از این نیز خواهد آمد در مورد کیفیت تربیت و راهبردها و ویژگیهایی که لازم است در مورد تربیت فرزند رعایت شود بود، اما در این قسمت حضرت در مورد کمیت نیز نظر خویش را ابراز می کنند که در عین حال که لازم است کیفیت در تربیت رعایت شود، کمیت و تعداد فرزندان نیز مهم است، البته طبیعی است که فرزندانی با چنین خصوصیات بارز تربیتی که از ابتدای دعا تا به حال بیان شده، هر چه تعداد آنها نیز بیشتر باشد قطعا در راه رشد و سعادت خانواده و جامعه خویش گام بر می دارند.
(2): دعای بیست و پنجم صحیفه سجادیه امام سجاد علیه‌السلام.

ویژگیهای فرزندان کارآمد: داشتن قدرت روحی و مهارت برطرف کردن مشکلات خانواده
حضرت ابالحسن، علی بن الحسین، امام سجاد علیه‌السلام:اللَّهُمَّ ... وَ أَقِمْ⁽¹⁾ بِهِمْ أَوَدِی‏⁽²⁾ ... .⁽³⁾
خدایا ناهمواریهایی که در اثر فشار زندگی بر من وارد شده را به کمک فرزندان به اعتدال و تناسب برسان.
                                 

---

(1): «اقم» به معنای ایستادن همراه با تناسب می باشد یعنی همه اعضای بدن چون سالم و متناسب هستند و خستگی در آنها وجود ندارد شخص در کمال آرامش و وقار می تواند بایستد ولی اگر مثلا دچار خستگی باشد باز هم می ایستد منتها یا تکیه به جایی می دهد و یا کمرش خمیده است  و ...، پس در لغت عرب برای اینچنین ایستادنی معمولا از این واژه استفاده می کنند.
(2): در اثر انواع فشارها و مشکلاتی که در هر زندگیی می تواند وجود داشته باشد، اعتدال و تناسب یک خانواده یا اعضای آن ممکن است به هم بریزد و مثلا آنها را دچار برخی زودرنجیها، عدم تعادل در برخورد با اعضای خانواده و دیگران، پرخاشگری و بالاتر عدم رعایت آداب زندگی و غیره نماید از این رو وقتی به عنوان مثال پدر خانواده دچار این فشارها است، باید فرزندان این خلاها را با توانایی های کلامی و رفتاری و بدنی و مهارتی خود رفع کنند، از این رو فرزندان باید به چنین مهارتهایی و روحیاتی توسط پدر و مادر رسیده باشند که در مواقع لزوم با استقامت و تزریق نیروی خود بتوانند این گژیهای زندگی را برطرف نمایند، البته هم باید مهارت و توانایی داشت و هم قدرت روحی و معنوی بالا، بچه ای که آنقدر لوس و در دامن مواهب مادی آماده بزرگ شده، اگر به فرض مهارت و توانایی ظاهری داشته باشد، با دیدن مشکلات پدر و فشارهای او، همان اول پا به فرار می گذارد چه برسد به اینکه بایستد و بخواهد مشکل را برطرف کند.
(3): دعای بیست و پنجم صحیفه سجادیه امام سجاد علیه‌السلام.

حضرت ابالحسن، علی بن الحسین، امام سجاد علیه‌السلام: اللَّهُمَّ اشْدُدْ⁽¹⁾ بِهِمْ عَضُدِی‏⁽²⁾ ... . ⁽³⁾
خدایا نیرو و قدرت مرا به کمک فرزندان، شدت و صلابت بخش.

---

(1): «اشدد» به معنای چند برابر کردن و در عین حال استحکام بیشتری بخشیدن است، یعنی به کمک فرزندان نقاط قوت و قدرت خانواده چند برابر بیشتر گردد نه اینکه با وجود هر کدام، از نیرو و توان مادی و معنوی خانواده کاسته شود و خانواده را به سمت فساد و فقر بیشتر پیش ببرد، از این روست که باید پدر و مادر برای پرورش و تربیت چنین فرزندی در خانواده تلاش کنند که با تفریح و بازی و سفره های خوب و رفاه طلبی های روز افزون قطعا امید به تربیت چنین فرزندانی نیست، حداقل این است که مادر نقاط قوت و تواناییهای زنانه خود را به دختر خویش و پدر تواناییهای مردانه خویش را به پسرش منتقل کند و برای این کار باید فکر و مشورت و برنامه داشت و سختی کشید.
(2): «عضد» در لغت عرب به معنای بازو و کنایه از قدرت و قوت است.
(3): دعای بیست و پنجم صحیفه سجادیه امام سجاد علیه‌السلام.

اهداف و راهبردهای کلان تربیت: اهل موضع‌گیری نسبت به متجاوزین به حقوق خدا با دو نکته کلیدی
حضرت ابالحسن، علی بن الحسین، امام سجاد علیه‌السلام: اِلَهِی ... وَ اجْعَلْهُمْ ... وَ لِجَمِیعِ أَعْدَائِکَ⁽¹⁾ مُعَانِدِینَ⁽²⁾ وَ مُبْغِضِینَ⁽³⁾، آمِینَ. ⁽⁴⁾
اله و معبود من، فرزندان را نسبت به دشمنانت، اهل مخالفت از روی علم و اهل بغض نسبت به آنها قرار ده.

---

(1):  کلمه «اعدائک« از «عدو» گرفته شده و این کلمه در لغت عرب به معنای متجاوز به حقوق می باشد و دشمن نیز به همین جهت دشمن نامیده می شود. و طبیعتا هرچه کسی که به حقوقش تجاوز شده از مرتبت و عظمت بالاتری برخوردار باشد طبیعتا مجازات تجاوز کننده باید خوارکننده تر و کوبنده تر باشد.
(2): واژه «معاندین» از عناد گرفته شده و همان طور که در ترجمه آمده در لغت به معنای دشمنی و مخالفت از روی آگاهی است، چرا که دشمنی از روی جهل آثار ناگواری دارد که فعلا جای بسط آن نیست، به هر حال انسانهای کامل یعنی معصومین علیهم السلام از ما می خواهند که عناد ما حتی نسبت به دشمنان خداوند از روی علم و آگاهی باشد تا مخالفت با دشمن خدا نیز با ابزار و همینطور محتوای بجا و درست انجام گیرد.
(3): نسبت به دشمن علاوه بر مخالفت از روی آگاهی، باید بغض درونی نیز داشت تا این مخالفت تبدیل به یک مخالفت فصلی و مقطعی نشود به تعبیر دیگر مخالفت با دشمنان خدای متعال باید مرکب از دو عنصر اساسی باشد یکی علم و آگاهی و دیگر بغض درونی و ترکیب این دو است که دشمن را به سرعت از ریشه و اساس قطع خواهد کرد، بغض نباشد مخالفتها بی مایه است و علم و آگاهی نباشد، مخالفتها متحجرانه و کورکورانه خواهد شد و چه بسا دشمن را بارورتر هم بکند و خیلی از کارهای بغض آلود تکفیریون و داعشی ها به جهت عکس العملی است که در قبال رفتارها و اعمال نابخردانه و دور از علم و آگاهی عده ای از کسانی است که خود را شیعه و محب و پیرو اهل بیت می دانند.
(4): دعای بیست و پنجم صحیفه سجادیه امام سجاد علیه‌السلام.